«Κατάθλιψη», ένας ορισμός, μια διάγνωση που στις μέρες μας ακούγεται πολύ. Ένας γνωστός, ένας φίλος, ένας συγγενής, ένας γείτονας. Ο πληθυσμός της ομάδας αυτής ολοένα και αυξάνει. Συχνά οι άνθρωποι αναρωτιούνται «Μήπως έχω κατάθλιψη;», ακόμα συχνότερα όμως το δηλώνουν με βεβαιότητα «Έχω κατάθλιψη».
Η κατάθλιψη ανήκει στις διαταραχές της διάθεσης. Η διάθεση είναι η κατανόηση και η εκδήλωση (ή μη) της εσωτερικής μας κατάστασης προς τον έξω κόσμο. Για να διαγνωσθεί χρειάζεται έναν έμπειρο θεραπευτή, που θα γνωρίζει καλά τα κριτήρια αλλά που θα δώσει επίσης χώρο και χρόνο στο να γνωρίσει τον άνθρωπο που έχει απέναντί του, μελετώντας και κατανοώντας και το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται. Μια θλιμμένη διάθεση δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση ένδειξη ότι το άτομο πάσχει από κατάθλιψη. Για να είμαι ακριβής τις περισσότερες των περιπτώσεων όταν ένας άνθρωπος δεν αισθάνεται καλά στη διάθεση του, έχει κάποιο λόγο. Ο λόγος αυτός μπορεί για τον ίδιο να είναι πολύ σημαντικός, ακόμη και αν δεν τον έχει κατανοήσει πλήρως.
Το σύνηθες «σύμπτωμα» των ανθρώπων που αναρωτιόνται ή δηλώνουν ότι έχουν κατάθλιψη είναι μια βαριά θα λέγαμε ή άσχημη διάθεση που συνοδεύεται συνήθως από ποικίλες αρνητικές σκέψεις. Το «σύμπτωμα» αυτό, με μια συστημική ματιά, είναι πολύ χρήσιμη πληροφορία για να καταλάβουμε την αιτία που το προκάλεσε και να επέμβουμε ακριβώς εκεί. Τέτοια «συμπτώματα» είναι συνήθως η αντίδραση ενός υγιούς οργανισμού όταν εκτίθεται σε στρεσογόνες ή δυσλειτουργικές καταστάσεις. Επομένως όταν υπάρχει λόγος της αντίδρασης αυτής του οργανισμού, δουλειά του ειδικού είναι να κατανοήσει και δουλέψει θεραπευτικά τα αίτια που οδηγούν εκεί. Όταν δεν υπάρχει λόγος που το άτομο παρουσιάζει αυτή την εικόνα και πληροί ακόμη και όλα τα υπόλοιπα διαγνωστικά κριτήρια, τότε και μόνο τότε μπορούμε να μιλάμε για κατάθλιψη με την έννοια της ψυχοπαθολογίας. Ακόμη και τότε υπάρχει θεραπεία και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο μπορεί να δει εξαιρετική βελτίωση εάν το επιθυμεί.
Το ερώτημα ωστόσο παραμένει: είναι η κατάθλιψη η μάστιγα της εποχής; Ή μήπως είναι η εποχής μας η εποχή της μάστιγας; Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Η κατάθλιψη αυξάνει συνεχώς τα ποσοστά εμφάνισής της. Ωστόσο σε μια εποχή όπως η σημερινή όπου απαιτείται ακόμη και η πιο απλή μορφή συμπεριφοράς να ταξινομείται, η υπερδιάγνωση, η υπεραπλούστευση και τελικά η κατηγοριοποίηση καταλήγει να είναι ο σκοπός, ενώ η τρυφερή ματιά προς τους ανθρώπους και η κατανόηση του πολύπλοκου εσωτερικού τους κόσμου αρχίζει να φθίνει. Όσο μεγαλώνει η ομάδα των συμπεριφορών που καταγράφονται σα συμπτώματα κατάθλιψης, τόσο μεγαλώνει και η πληθυσμιακή ομάδα που εκδηλώνει τις συμπεριφορές αυτές.
Η ψυχοθεραπεία δίνει απάντηση στο θέμα της κατάθλιψης. Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι τόσο σημαντική που ουσιαστικά μέσα σε ένα κλίμα εκτίμησης, αποδοχής και εμπιστοσύνης όχι μόνο επιτρέπεται αλλά επιδιώκεται να δουλευτούν δύσκολα θέματα που ενδεχομένως πριν να γέμιζαν ενοχές.
Θυμηθείτε η σχέση θεραπεύει. Η σχέση θεραπεύει…